Các giai đoạn phát triển của trẻ theo piaget

Xem thêm:

• Các giai đoạn phát triển của trẻ sơ sinh trong năm đầu đời

• Những lưu ý quan trọng để con phát triển toàn diện

• Sự phát triển của bé tháng đầu đời

Jean Piaget (1896 – 1980) là nhà tâm lí học Thuỵ Sĩ. Ông là một trong những người sáng lập môn tâm lí học phát triển, và chuyên nghiên cứu về tâm lí học tư duy và tâm lí học trẻ em, học thuyết về các giai đoạn phát triển nhận thức ở trẻ nhỏ đã giúp các nhà giáo dục và cha mẹ hiểu kỹ hơn để đồng hành cùng trẻ tốt hơn trong mỗi giai đoạn phát triển.

Theo học thuyết về các giai đoạn phát triển nhận thức ở trẻ nhỏ của J.Piaget, mỗi lứa tuổi có đặc trưng riêng về chất lượng trí tuệ và được coi là một giai đoạn phát triển. Một giai đoạn trí tuệ có những đặc trưng sau: thứ nhất, các thành tựu trí tuệ giai đoạn này là sự kế tiếp giai đoạn trước; thứ hai, là sự kết hợp thống nhất các cấu trúc đã có từ giai đoạn trước; thứ ba, mỗi giai đoạn là một cấu trúc tổng thể các sơ đồ chứ không phải là sự xếp chồng các sơ đồ lên nhau; thứ tư, mỗi giai đoạn đều gồm các cấu trúc đã có, đang có và các yếu tố chuẩn bị cho giai đoạn tiếp sau.

Sau hơn 30 năm nghiên cứu, Jean Piaget đã xác định là có 4 giai đoạn trong lịch sử phát triển trí tuệ của trẻ em, mỗi giai đoạn lại chia thành một số thời kỳ. Ngày nay có thể nói hầu hết các nhà tâm lý học, mặc dù còn chưa đồng ý về một số tiểu tiết hay trong sự xác định nguyên nhân phát triển, đều nhất trí với Jean Piaget về việc phân kỳ đại cương với những đặc trưng chủ yếu từng thời kỳ.

4 giai đoạn lớn của sự phát triển nhận thức ở trẻ nhỏ là:

Giai đoạn cảm giác – vận động (từ 0 đến 2 tuổi),

Là giai đoạn trẻ nhận biết thế giới thông qua sự phối hợp cảm giác và vận động.

Giai đoạn tiền thao tác cụ thể (từ 2 đến 7 tuổi).

Lúc này trẻ đã có thể nhận biết thế giới qua các biểu tượng, đặc biệt là biểu tượng bằng ngôn ngữ.

Giai đoạn thao tác cụ thể (từ 7 tuổi đến 11 tuổi):

Trẻ có thể hiểu được thế giới theo cách lý luận hơn là tri giác đơn giản thông qua các ý niệm về đối tượng bên ngoài.

Giai đoạn thao tác hình thức hay tư duy lôgic (từ 11 đến 14-15 tuổi).

Trong giai đoạn này, trẻ có khả năng khái quát hoá các ý tưởng và cấu trúc các điều trừu tượng. Chúng có khả năng đưa ra kết luận từ những giả thuyết hơn là dựa hoàn toàn vào quan sát thực tế. Trí tuệ đứa trẻ đã đạt mức phát triển hoàn chỉnh.

Nghiên cứu của Piaget về nhận thức có thể được coi là ảnh hưởng hình xoắn ốc của học tập. Trẻ bắt đầu bằng giản đồ giúp chúng hiểu được thế giới. Trong khi chúng lớn lên và tiến bộ, giản đồ này bị ảnh hưởng bởi những nguồn thông tin bên ngoài và thay đổi trong giản đồ phản ánh sự hiểu biết của chúng. Thuật ngữ mô tả sự thay đổi này là bổ sung, được coi như sự thay đổi trong quá trình suy nghĩ để bao gồm thêm 1 tình huống mới.

Một loại thay đổi giản đồ khác là đồng hóa thông tin mới vào giản đồ cũ. Piaget tin rằng chúng ta tiếp tục cả 2 hình thức trên để mở rộng hiểu biết của chúng ta. Ông cũng cho rằng cả 2 hình thức trên có cùng ảnh hưởng đến suy nghĩ của con người.