Cấu trúc thức ăn cho bé như thế nào là đúng?

Nhiều cha mẹ băn khoăn: Liệu trẻ đòi ăn thô sớm quá có ảnh hưởng đến tiêu hóa của bé không? Hay khi nào mới cho bé ăn thô hơn? Các bé ăn theo phương pháp ăn dặm BLW ăn thô sớm có đúng không? Liệu có vấn đề tiêu hóa gì không?

Thực tế, trước 5.5 tháng tuổi, hệ tiêu hóa bé chưa hoàn chỉnh để chấp nhận thức ăn dặm. Do đó, việc cho bé ăn dặm trước 5.5 tháng tuổi là không được khuyến khích.

Từ 5.5 tháng tuổi và đến sau 6 tháng tuổi: hệ tiêu hóa bé có thể chấp nhận tiêu hóa những thức ăn dặm. Đó là lí do tại sao các chuyên gia dinh dưỡng thường khuyên độ tuổi nên bắt đầu ăn dặm là từ 5.5 tháng tuổi trở lên, tốt nhất là 6 tháng tuổi.
Tuy nhiên, hệ nước bọt, và hệ tiết men tiêu hóa vẫn chưa hoàn chỉnh dù bé đã được 5.5 tháng tuổi. Do đó, thứ tự giới thiệu thức ăn là điều quan trọng để giúp bé ăn tốt. Bé đi phân sống một vài dịp trong tuần cũng là bình thường do hệ men tiêu hóa chưa hoàn thiện.

HIỂU VỀ CẤU TRÚC THỨC ĂN DẶM
Cấu trúc thức ăn dặm thường được hiểu lầm với sự xuất hiện nhiều răng hay ít răng của bé, do đó nhiều cha mẹ trì hoãn độ loãng đặc của thức ăn quá lâu.

Thực tế, cấu trúc thức ăn không phụ thuộc vào có răng hay không có răng của bé. Cấu trúc thức ăn phụ thuộc vào phát triển của não bộ. Ở độ tuổi khác nhau, não bộ chi phối khác nhau về độ đặc lỏng của thức ăn. Do đó, các bạn đừng quá ngac nhiên có nhiều bé chỉ đòi ăn cơm, không ăn cháo nữa.

TẠI SAO CÓ SỰ CHI PHỐI NÀY?
Não bộ chi phối vì để có sự phối hợp nhịp nhàng giữa vận động cơ hàm, tuyến nước bọt và sự tiết các men tiêu hóa. Sự phối hợp nhịp nhàng này giúp bé tránh bị hóc thức ăn, tăng phát triển mùi vị và tăng hiệu suất tiêu hóa thông qua hoạt động của men. Tất cả 3 nhánh này (cơ hàm, tuyến nước bọt và hệ men) đều cần não bộ quy định chính xác thời gian để hoàn thiện. Ví dụ, những bé không may bị bệnh Down, khiếm khuyết về não bộ sẽ có sự trễ của phát triển cơ hàm, hay chảy nhiều nước miếng.

HƯỚNG DẪN VỀ CẤU TRÚC THỨC ĂN DẶM
Theo Hướng dẫn thực hành ăn dặm của Hiệp Hội Dinh Dưỡng Lâm sàng Anh Quốc, Cấu trúc thức ăn dặm đúng theo độ tuổi phát triển não bộ gồm:

TỪ BẮT ĐẦU ĂN DẶM - HẾT 6 THÁNG TUỔI: Cấu trúc thức ăn dặm nên ở dạng mịn, rây nhuyễn, có độ loãng, nhiều nước. Cháo thì tỷ lệ 1:10 [ 1 muỗng gão: 10 muỗng nước]. Thịt cá rau củ cũng xay nhuyển, mịn va rây.

TỪ 7 THÁNG TUỔI - HẾT 9 THÁNG TUỔI: cấu trúc thức ăn nên chuyển sang dạng cháo đặc hơn, ít loãng, có hình khối (không cần rây). Thịt cá rau củ xay nát (không cần rây).

TỪ 10 THÁNG TUỔI - HẾT 12 THÁNG TUỔI: Cấu trúc thức ăn dặm nên là dạng cơm nát (cơm nấu dẻo (không quá sệt) cà nát bằng muỗng hoặc bằng tay). Thịt cá có thể cà nát bằng muỗng hoặc xé nát bằng tay. Rau củ thì cắt nhỏ, lát mỏng.

CÁC BÉ ĂN TỰ CHỈ HUY BLW CÓ NẰM TRONG SỰ CHI PHỐI NÀY?
Một trong những điều kiện tối ưu mà cha mẹ xem xét cho bé ăn theo phương pháp BLW này là: "Bé có sự phát triển rõ của hệ vận động như khả năng ngồi chống đỡ khá vững, kĩ năng phát triển vận động cầm nắm, hay có sự hứng thú khi cầm thức ăn bỏ vào miệng, vận động lên xuống cơ hàm của bé có sự phát triển."

Các bé ăn theo BLW chỉ khuyên bắt đầu khi bé được 6 tháng tuổi và có những biểu hiện trên. Khi đó, não bộ bé và hệ tiêu hóa bé đã có thể đồng bộ phát triển. Một lưu ý, bé ăn theo BLW là dễ có nguy cơ hóc do một phần liên kết của não bộ chưa đồng bộ với động tác nuốt do đó cha mẹ làm thức ăn mềm,cắt thức ăn không quá nhỏ và luôn bên cạnh bé khi cho bé tự bóc ăn.

Các bé đến 6 tháng tuổi mà chưa phát triển các kĩ năng trên thì không thích hợp cho BLW, nếu vẫn muốn cho bé ăn theo BLW thì ban đầu bạn cho bé ăn đút muỗng bình thường, khi bé được 8.5 - 9 tháng tuổi có thể kết hợp BLW thêm vào.

ĂN THÔ SỚM CÓ GÂY ĐAU DẠ DÀY KHÔNG?

Từ khi bé sinh ra tới khoảng 6 tháng tuổi, bé ăn sữa mẹ hoàn toàn vì sữa mẹ là thức ăn tự nhiên nhất mà giàu dinh dưỡng nhất. Quan trọng hơn cả là sữa mẹ là thức ăn phù hợp nhất cho bé vì sữa sẽ tiêu hóa được trực tiếp ở ruột mà ko cần thêm men tiêu hóa trong cơ thể bé tiết ra. Bé chỉ cần ăn và ruột làm nốt phần còn lại.

Thực tế ăn thô không hại cho dạ dày mà lại giúp cho dạ dày và ruột của bé vì việc làm nhỏ thức ăn là ở miệng chứ ko phải ở dạ dày. Dạ dày chủ yếu là co bóp nhào trộn thức ăn với dịch tiêu hóa do gan, mật và tụy tiết ra.

Việc bé nhai sẽ làm tuyến nước bọt tiết ra dịch vị, cũng là một loại men tham gia vào quá trình tiêu hóa. Vì vậy khi ăn thô thì bé phải nhai vừa làm nhỏ thức ăn vừa trộn dịch vị vào thức ăn. Khi thức ăn vào đến dạ dày thì sẽ được trộn thêm dịch tiêu hóa khác từ gan, mật, tụy. Cuối cùng thức ăn được lên men và phân hủy thành dạng lỏng để thẩm thấu qua thành ruột.

Việc các mẹ nghĩ rằng cho con ăn lỏng, nhuyễn là giúp cho con tiêu hóa dễ dàng hơn nhưng thực tế lại làm cho ruột quá tải khi thức ăn không được trộn men tiêu hóa một cách tự nhiên .Thức ăn nhuyễn bé chỉ cần nuốt là đã thiếu đi dịch vị rồi. Khi vào đến dạ dày,dạ dày không cần co bóp nhiều nữa thì cũng làm giảm lượng dịch tiêu hóa được trộn vào thức ăn. Nếu việc này xảy ra trong thời gian dài (bé ăn cháo quá lâu) thì các tuyến tiết dịch trong cơ thể sẽ không còn tiết ra dịch nữa dẫn đến hiện tượng chán ăn. Bé chán ăn mẹ lại cho uống men tiêu hóa, nếu dừng uống bé lại chán ăn. Như cái vòng luẩn quẩn các mẹ ko tìm ra lời giải trong khi chính phương pháp cho ăn thiếu khoa học lại ko được các mẹ nghĩ đến.

Theo nghiên cứu, đau dạ dày là do viêm nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori xâm nhập, khiến thành dạ dày bị loét và gây đau. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng không khuyến khích việc cho bé ăn dặm quá sớm. Hãy tôn trọng nhu cầu và các dấu hiệu của con, chuyển đổi cấu trúc thức ăn đúng theo từng giai đoạn của bé. 

(Nguồn: Anh Nguyen)