Gợi ý các giai đoạn phát triển của trẻ nhỏ ba mẹ cần đọc ngay

23-03-2019, 2:44 pm 427

Nắm rõ được các giai đoạn phát triển của trẻ nhỏ là điều vô cùng quan trọng, đặc biệt là trong thời kỳ từ 1 đến 3 tuổi. Mẹ cần quan tâm về thể chất và trí tuệ của trẻ, có cách chăm sóc sức khỏe, quan tâm đến vấn đề tâm lý của trẻ, giúp trẻ học hỏi và phát triển toàn diện.

Sự phát triển thể chất của trẻ

Hoạt động thể chất là một lĩnh vực quan trọng trong các giai đoạn phát triển của trẻ nhỏ và sự phát triển này bắt đầu từ giai đoạn sơ sinh. Trẻ nhỏ thường vận động theo một “khuôn mẫu” hoặc theo một trình tự nhất định.

Ở từng thời điểm khác nhau, trẻ có thể đạt tới những cột mốc phát triển. Mốc đánh dấu quan trọng cho thấy sự phát triển tuần tự thể chất ở trẻ từ 1 tuổi bắt đầu là khi trẻ biết đứng vịn, đứng thăng bằng. Bắt đầu 2 tuổi, trẻ có thể biết ăn bằng thìa, uống bằng ly, tập bỏ tã và nhảy là những hoạt động cần phối hợp nhiều động tác và yêu cầu sự khéo léo ở trẻ.

Việc phát triển các kỹ năng vận động của trẻ rất quan trọng bởi vì đó là những kỹ năng thiết yêu hàng ngày.

Hoạt động thể chất giúp trẻ trở nên tự lập hơn, cải thiện khả năng học tập và tăng cơ hội hòa nhập.

Trẻ 1 tuổi: có thể đứng vịn, đi vịn, bò giỏi, tự đứng dậy được; Nhặt đồ vật sử dụng đầu ngón cái và ngón trỏ, cầm bút chì và vẽ nguệch ngoạc, nhặt được những vật nhỏ.

Trẻ 2 tuổi: chạy, ném bóng, bước lên bước xuống bậc thang, nhảy hai chân cùng một lúc; Xây tháp với 4-8 hình khối, bắt chước vẽ một đường thẳng, vẽ nguệch ngoạc bằng bút chì hay bằng bút màu, giúp mặc và cởi quần áo, xếp 3 hình khối thành đoàn tàu xe lửa.

Trẻ 3 tuổi: đi bằng gót chân rồi ngón chân, đứng bằng một chân, nhảy bậc thang bằng cả hai chân, bước lên cầu thang mỗi bậc một chân; bé có thể bắt chước vẽ hình tròn, xâu chuỗi 6 hạt, dùng kéo cắt theo đường vẽ sẵn, dùng được thìa (muỗng), mở nút, xây tháp với 8 hình khối.

Phát triển vận động trong các giai đoạn phát triển của trẻ nhỏ

Để trẻ có điều kiện phát triển toàn diện thì bố mẹ, người thân trong gia đình sẽ là người đồng hành, hướng dẫn trẻ trong mọi hoạt động để trẻ học làm theo.

Cần chuẩn bị môi trường, không gian để trẻ cảm thấy thoải mái tham gia vào các hoạt động như: sân vườn, phòng rộng,..

Kỹ năng vãn động tinh có thể được lồng ghép với kỹ năng vận động thô hoặc riêng biệt.

Cha mẹ cần chuẩn bị sẵn những dụng cụ hoặc đồ chơi cho trẻ: xếp hình, bóng, giấy, hộp bìa,…

Thời gian chơi của trẻ tầm 45- 60 phút, gồm từ 4- 6 hoạt động phù hợp với độ tuổi

Cha mẹ cần theo dõi và hướng dẫn các hoạt động cho trẻ.

Sự phát triển trí tuệ của trẻ 1-3 tuổi

Vận động:

Giai đoạn 12 – 24 tháng: Nhiều trẻ biết đi khi tròn 1 tuổi nhưng cũng trẻ chậm hơn. Đến 18 tháng, hầu hết các trẻ đều biết đi, thậm chí cả biết chạy. Thời điểm 24 tháng tuổi, trẻ có những động tác rất ngộ nghĩnh như: đi lắc lư, chạy lung tung, đôi tay nhỏ luôn vận động linh hoạt. Ngoài ra trẻ có thể ngồi chơi, leo trèo, trượt cầu trượt, cong lưng cúi người để nhặt đồ chơi mà không bị ngã.

Giai đoạn 24 – 36 tháng: Hành vi tò mò quan sát sự vật giảm bớt, thay vào đó là hành động trực tiếp với đồ vật. Đây là hình thức “tư duy bằng tay” theo phương thức thử và sai (trực quan – hành động).

Ngôn ngữ:

Giai đoạn 12 – 18 tháng: Vốn từ vựng phát triển rất nhanh, trẻ có thể hiểu và nói các từ đơn, những câu đơn giản như gọi bố mẹ, diễn đạt yêu cầu, chào khách. Nếu được chỉ bảo, trẻ sẽ nhanh chóng nắm được tên các đồ vật, phân biệt được to nhỏ, khoảng cách, nông sâu, có khái niệm về thời gian.

Giai đoạn 18 – 24 tháng: Trẻ biết sử dụng ngôn ngữ như là phương tiện cơ bản để nhận thức thế giới xung quanh, cũng như để đòi hỏi thỏa mãn các nhu cầu cơ bản. Kinh nghiệm giao tiếp tăng lên, có thể trò chuyện với người lớn, thuật lại sự việc bằng câu đơn giản..Vốn từ của trẻ ở 24 tháng là khoảng khoảng 200 từ và hiểu một số lượng từ lớn hơn nhiều lần.

Giai đoạn 2 – 3 tuổi:

Ngôn ngữ của Trẻ phát triển đến 70% khả năng và số từ vựng để dùng trong cả đời. Trẻ có thể hiểu các câu phức, nắm được ngôn ngữ sơ bộ và ngày càng tích cực phát âm.

Khả năng tập trung:

Giai đoạn 12 – 18 tháng: Trẻ bắt đầu hình thành “chú ý có ý thức. Điều đó giúp bé có thể tập trung chú ý trong thời gian dài (khoảng 30 phút) vào một vật gì đó. Chỉ chú tâm vào trò chơi đó mà không lưu tâm, chú ý đến lời nói và hành động của người xung quanh.

Giai đoạn 18 – 24 tháng: Khả năng tập trung của trẻ vào đồ chơi cũng cao hơn. Thời gian tự chơi của trẻ lúc này là 50 – 60 phút. Hành vi của trẻ đối với đồ chơi dần dần mang tính khống chế, mày mò nghiên cứu hơn.

Giai đoạn 24 – 36 tháng: Sự tập trung của trẻ trong thời kì này phát triển nhanh nhất, nó khiến trẻ có thể chơi một mình với đồ chơi trong hơn 1 giờ liền.

Lên 3 tuổi trẻ biết được tính chất của đồ vật và sửa dụng nó theo ý mình

Khả năng tư duy:

Tư duy của trẻ nhỏ bắt đầu phát sinh ở thời kỳ này. Đặc điểm chủ yếu về tư duy của trẻ từ 1 đến 3 tuổi là nó hành động theo trực giác, tức là khi mắt có cảm nhận với sự vật nào đó thì trẻ tự có hành động gắn liền ngay, tư duy được thực hiện qua các thao tác.

Trí tuệ tự nhiên

Biểu hiện của trí tuệ tự nhiên qua sự yêu thích thiên nhiên và các hoạt động ngoài trời; giỏi quan sát, có hứng thú và quan tâm đặc biệt tới động vật hoặc thực vật; tính hiếu kỳ mạnh mẽ và tìm hiểu trước những sự vật mới lạ: khả năng phân biệt và phân loại giản đơn đều là biểu hiện của trí tuệ tự nhiên.

Lưu ý: Nếu trẻ có hành vi xem thường lơ đãng mọi việc xung quanh hoặc ngồi không mục đích. Thời gian này chiếm từ 15-25% thời gian thức của trẻ thì có thể não trẻ phát triển không đầy đủ, trình độ nhận thức của trẻ kém hoặc trẻ mắc bệnh tự kỉ. Cha mẹ phải tuyệt đối quan tâm đến vấn đề này.

Khả năng toán học:

Khi còn nhỏ, trẻ đã có biểu hiện toán học, có thể tính toán và đếm những con số đơn giản và căn cứ vào các mức độ tư duy khác nhau để tiến hành phân loại vật thể và bước đầu hình thành khái niệm không gian.

Khả năng tự nhận biết:

Khoảng 24 tháng, trẻ đã hành động dưới ảnh hưởng của những ấn tượng trực tiếp và của các ký ức. Sự tham gia của trí nhớ vào các quá trình tâm lý đã làm thế giới nội tâm được hình thành.

Thông qua quá trình thử và sai, trẻ đã dần thiết lập được những mối quan hệ hành động nguyên nhân – kết quả và mối liên hệ giữa các đồ vật.

Khả năng nhận biết sự tương đồng, khác biệt của trẻ tăng mạnh, nên trẻ rất thích việc sắp xếp, phân loại các đồ vật, đồ chơi vào các nhóm như: các loại quả, các con vật…

Trí tuệ không gian:

Thị giác và khả năng nhận thức của trẻ 1 tuổi phát triển nhanh chóng, chúng không chỉ biết phân biệt những màu sắc và hình dạng đơn giản, mà còn bắt đầu sản sinh khái niệm đối với khối lập thể, dần dần tích lũy nền tảng.

Khi 1 – 2 tuổi, trẻ đã thành thạo leo, bắt đầu lẫm chẫm học đi và rất thích điều đó. Từ chỗ vẽ linh tinh đến vẽ thành hình cụ thể và tự lựa chọn, phối quần áo cho mình.

Khái niệm về thời gian ở trẻ vẫn còn mơ hồ, chưa biết thế nào là ngày mai, hôm qua. Trẻ cũng chưa hiểu được các từ trừu tượng, ví dụ như đẹp, nặng, nhẹ… nếu như không được nhìn, sờ.

Biểu hiện âm nhạc:

Giai đoạn 1 – 2 tuổi: Lứa tuổi này bé rất thích nghe nhạc, thích hoạt động âm nhạc , có thể hát và gõ nhịp chính xác, có thể tạo ra sự biểu diễn âm nhạc đơn giản, bộc lộ cảm xúc…

Giai đoạn 2 – 3 tuổi: Cơ thể bé lúc này sẽ tăng cường phản ứng với các kích thích âm nhạc. Bé bắt đầu cảm nhận được tiết tấu, biết tác dụng của những nhạc cụ gõ nhỏ như xúc xắc hoặc trống cầm tay, bắt đầu lý giải hình thức nghệ thuật âm nhạc.

Kỹ năng khác:

Trẻ đã bắt đầu có thể phân loại các đồ vật vào các nhóm. Trẻ cũng có ý niệm về sự sở hữu, ví dụ nhận biết được áo của bố, áo của mình, giầy của mẹ…Độ tuổi này trẻ thường thích thú với các trò chơi “giả vờ”, đặc biệt là “giả vờ” nói chuyện trên điện thoại.

Để cho trẻ vừa khỏe mạnh lại vừa thông minh, thì bên cạnh việc nuôi dưỡng về thể chất, phụ huynh còn phải quan tâm tới việc phát triển trí tuệ cho con nữa. Hiểu được sự phát triển của trí tuệ của trẻ trong các giai đoạn phát triển của trẻ nhỏ giúp cha mẹ nuôi dạy con tốt hơn.

Bài viết bạn nên xem thêm